Fungsi Bahasa Melayu dalam Komunikasi Pidato

                       Pucuk manis permatang budi,

                             pucuk purut digetus rusa;

                       Yang manis bernama budi,

                             Yang indah bernama bahasa.

Terima kasih saudara pengerusi majlis. Yang berbahagia Tuan Haji Abdul Rahman bin Abdullah, pengarah Institut Humaniora Malaysia, kombinasi para juri yang arif lagi bijaksana sebagai penegak keadilan, penjaga masa yang budiman, para pensyarah, dan seterusnya hadirin-hadirat warga dewan yang saya kasihi sekalian. Assalamualaikum Warohmatullahi Wabarokatuh dan salam sejahtera pembuka bicara.

Berdirinya saya di atas persada indah dalam Dewan Wawasan ini, tidak lain dan tidak bukan, kerana ingin menyampaikan sebuah pidato yang bertajuk, "Fungsi Bahasa Melayu sebagai Bahasa Kebangsaan, Bahasa Rasmi, Bahasa Perpaduan, Bahasa Pengantar, Bahasa Ilmu dan Bahasa Komunikasi Rakyat Malaysia.” Sebagaimana bervisinya nama dewan yang mulia ini, demikian juga visi yang akan saya tunjuk kepada tuan-tuan betapa bahasa Melayu, sebagaimana bahasa-bahasa lain juga, mempunyai fungsinya yang tersendiri.

Titik

Walaupun titik merupakan entiti kecil dalam hidup kita, namun peranannya besar. Fungsi titik adalah pelbagai, bergantung pada posisi, gaya dan bilangan titik. Dalam ruangan ini dibincangkan fungsi titik berdasarkan bilangannya.

Fungsi titik berbeza antara bidang ilmu. Maksud titik dalam bahasa adalah berbeza dengan maksud titik dalam Matematik. Dalam ilmu Matematik terdapat hanya satu titik sahaja, sama ada di depan atau di tengah angka. Fungsinya  sebagai pecahan nilai. Misalnya, .2 atau 1.2. Disebabkan titik, maksud RM2000 berbeza dengan maksud RM20.00 meskipun bilangan angka 2 dan 0 sama. Titik dalam Matematik boleh hadir secara nyata (contoh, RM20.00) atau abstrak (contoh, RM2000), namun maksudnya berbeza.

Ingin

Apabila kita menghadiri majlis, atau membaca kata alu-aluan dalam buku cenderamata, kita akan dengar atau baca beberapa frasa tercatat dalamnya perkataan ingin. Dalam ucapan pemidato, baik ucapan pembukaan, ucapan pengantar atau ucapan perasmian, kita sering kali dihidangkan dengan kata-kata berikut.

• Saya ingin mengucapkan terima kasih kepada …. atau;

• Saya ingin memohon kemaafan jika …. atau

• Saya ingin menyampaikan salam daripada ....

dan kemudian, frasa berkenaan diikuti ucapan pemidato sehingga selesai.

Mereka

Mereka ialah satu perkataan bertaraf kata tunggal jenis jamak. Sifatnya menggambarkan bilangan yang banyak. Kata ini merujuk orang ketiga jamak atau kata ganti diri ketiga. Maknanya, istilah mereka merujuk bilangan manusia / orang dalam kumpulan ramai - lebih daripada 1 orang. oleh sebab itu, perkataan itu tidak digandakan menjadi mereka-mereka. Contoh ayat;

1. Hadiah itu untuk mereka.

Retibasa atau Retibahasa

Perkataan 'retibasa' atau 'retibahasa' adalag gabungan daripada dua morfem bebas, iaitu reti dan bahasa. Morfem reti, menurut catatan dalam Kamus Dewan (2005: 1326) merupakan bahasa percakapan (lisan) kepada perkataan mengerti. Binaan perkataan mengerti hasil daripada gadingan morfem terikat, meN- dan erti (meN-  +  erti  = mengerti). 

Oleh sebab morfem reti berasal daripada perkataan mengerti, dapatlah kita fahami bahawa morfem reti (lisan) juga merupakan morfem erti yang telah dibakukan (sebutan dan tulisan). Kamus Dewan mencatatkan maksud reti atau mengerti sebagai tahu. Contoh ayat;

1.  Walaupun telah sepuluh tahun tinggal di Malaysia, lelaki itu
     masih tidak reti bercakap Melayu.

Kursus Anjuran JPM Tahun 2010

Jabatan Pengajian Melayu (JPM), IPG Kampus Kota Bharu menganjurkan beberapa bagi memartabatkan bahasa Melayu. Tajuk kursus berkenaan ialah (a) Kursus Pemantapan Tatabahasa dalam Pengajaran Bahasa Malaysia (9 - 11 Mac 2010), (b) Strategi Pengajaran Bahasa Melayu Berkesan (23 - 25 Mac 2010), (c) Teknik Bercerita dalam Pengajaran Bahasa Melayu (6 - 8 April 2010), (d) Pengajaran Bahasa Melayu Menggunakan E-Kamus (20 - 22 April 2010), (e) Bengkel Penulisan dalam Pengajaran Bahasa Melayu (4 - 6 Mei 2010), (f) Komputer dalam Pengajaran Bahasa Melayu (18 - 20 Mei 2010), (g) Strategi Pengajaran Puisi Tradisional (6 - 8 Julai 2010), dan (h) Kursus Kreativiti dan Didik Hibur dalam Pengajaran & Pembelajaran Bahasa Malaysia (20 - 22 Julai 2010). Sasaran ialah kepada guru-guru yang mengajar subjek Bahasa Melayu di sekitar Kelantan, sama ada dari sekolah kebangsaan, sekolah jenis kebangsaan mahupun sekolah menengah.